صنعت توتون مقدونیه

صنعت توتون مقدونیه: طلای معطر بالکان در گذر زمان

مقدونیه شمالی، کشوری کوچک و محصور در خشکی در قلب منطقه بالکان، با جمعیتی کمتر از دو میلیون نفر، ممکن است در میان تولیدکنندگان بزرگ توتون جهان کمتر شناخته شده باشد. با این حال، این ملت کوچک که توسط یونان، بلغارستان، صربستان، کوزوو و آلبانی احاطه شده است، جایگاهی استراتژیک و حیاتی در صنعت جهانی توتون شرقی دارد. اقتصاد مقدونیه شمالی عمدتاً بر پایه کشاورزی استوار است و توتون از زمان عضویت این کشور در یوگسلاوی سابق، پیش از اعلام استقلال در سپتامبر ۱۹۹۱، یک محصول کشاورزی مهم و محوری بوده است.

این مقاله به بررسی جامع صنعت توتون مقدونیه شمالی می‌پردازد و بر اهمیت گونه منحصربه‌فرد پریلپ، چالش‌های زیست‌محیطی و اجتماعی-اقتصادی پیش رو، و چشم‌انداز آینده این طلای معطر بالکان تمرکز می‌کند. علاقه‎مندان به توتون پیپ و توتون اروماتیک در سراسر جهان، بدون شک از ویژگی‌های خاص این توتون بهره‌مند شده‌اند، چرا که توتون مقدونیه ستون فقرات بسیاری از ترکیبات معتبر جهانی است.

جایگاه استراتژیک توتون مقدونیه در جهان

بر اساس مطالعات معتبر بین‌المللی، مقدونیه شمالی در میان هشت تولیدکننده بزرگ توتون در جهان قرار دارد و سهمی حدود ۳% از کل تولید جهانی را به خود اختصاص داده است. این کشور تقریباً به طور انحصاری به کشت توتون شرقی می‌پردازد. در میان شهرهای مقدونیه شمالی که به دلیل کشت توتون شهرت دارند، پری لپ (Prilep) جایگاه ویژه‌ای دارد و به عنوان قلب و پایتخت توتون مقدونیه شناخته می‌شود. این شهر نه تنها مرکز اصلی کشت و فرآوری توتون سیگار و توتون پیپ در این کشور است، بلکه خاستگاه گونه‌ای منحصربه‌فرد از توتون شرقی به نام توتون پریلپ (Prilep tobacco) است. شهرت پریلپ فراتر از توتون نیز می‌رود و در صنایعی مانند فرآوری فلزات، منسوجات و چوب نیز فعال است، اما توتون بی‌شک ستاره درخشان اقتصاد آن محسوب می‌شود.

کشت وسیع توتون مقدونیه، به ویژه گونه پریلپ، که تقریباً ۱۰۰% از تولید سالانه توتون در مقدونیه شمالی را تشکیل می‌دهد، بازرگانان بین‌المللی متعددی را به خود جذب کرده است. از برجسته‌ترین این شرکت‌ها می‌توان به Socotab و Alliance One International (AOI) اشاره کرد که هر دو شرکت‌های محلی اختصاصی در این کشور تأسیس کرده‌اند تا سهم خود را از این بازار تضمین کنند. شرکت‌های دیگری نظیر Nicos Gleoudis Kavex SA و Star Agritech International نیز در این عرصه فعالیت دارند.

حضور AOI در مقدونیه شمالی به سال ۱۹۹۸ بازمی‌گردد، زمانی که شرکت پیشین آن‌ها، DI-MON International، وارد این بازار شد. AOI در سال ۲۰۰۷ عملیات خود را در شهر کاوادارسی متمرکز کرد، جایی که اکنون هر دو ستاد محلی و تأسیسات فرآوری توتون آن واقع شده‌اند. در آوریل ۲۰۱۱، AOI سرمایه‌گذاری قابل توجهی حدود ۱۵ میلیون دلار انجام داد و تأسیسات جدید فرآوری و ذخیره‌سازی توتون را در مساحت ۶۰,۰۰۰ متر مربع احداث کرد، که عملاً مقدونیه شمالی را به قطب عملیات توتون شرقی خود در بالکان تبدیل کرد. سرمایه‌گذاری‌های بعدی نیز بر ارتقاء خطوط تولید و نصب سورتینگ‌های لیزری و اپتیکال برای مواد غیرتوتون (NTRM) متمرکز بوده‌اند.

Socotab نیز سابقه طولانی‌تری در این منطقه دارد؛ این شرکت از اوایل دهه ۱۹۵۰ در یوگسلاوی سابق فعالیت خود را آغاز کرد و برای اولین بار توتون‌های شرقی یوگسلاوی را به بازار ایالات متحده معرفی نمود. در سال ۱۹۹۶، Socotab شرکت محلی Jugotutun (انحصار سابق توتون دولت یوگسلاوی) را خریداری کرد و آن را به یکی از زیرمجموعه‌های خود در سوئیس تبدیل کرد. در سال ۲۰۱۰، Socotab تصمیم گرفت سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهد و یک تأسیسات مدرن فرآوری و ذخیره‌سازی جدید در نزدیکی بیتولا در مقدونیه شمالی احداث کند. این حضور دیرینه و سرمایه‌گذاری‌های سنگین نشان‌دهنده اعتماد و وابستگی بازیگران اصلی جهانی به توتون مقدونیه است.

پریلپ: قلب طلایی صنعت توتون مقدونیه

توتون پریلپ از چندین جهت با سایر گونه‌های توتون، حتی در کشورهای همسایه، متمایز است و هسته اصلی تولید توتون مقدونیه را تشکیل می‌دهد.

• بازدهی بالا: پریلپ از نظر بازدهی محصول در مقایسه با بسیاری از گونه‌های توتون شرقی دیگر، عملکرد چشمگیری دارد و به طور متوسط، حدود ۱.۸ تن برگ خشک‌شده در هر هکتار (معادل ۱۷۰۰ تا ۱۹۰۰ کیلوگرم در هکتار) تولید می‌کند که نشان‌دهنده کارایی بالای این گونه در شرایط بومی خود است.
• سازگاری محیطی و تحقیقات علمی: موفقیت پریلپ به طور تصادفی حاصل نشده است. این گونه نتیجه سال‌ها تحقیق و توسعه فشرده در مؤسسه توتون مقدونیه شمالی است که در همین شهر پریلپ واقع شده است. این تحقیقات با هدف سازگاری این گونه با شرایط خاص آب‌وهوایی و خاکی منطقه انجام شد که منجر به ایجاد نوعی توتون گردید که نه تنها بازده مزرعه خوبی دارد، بلکه از رایحه و ویژگی‌های تدخینی استثنایی نیز برخوردار است. این نشان می‌دهد که پریلپ نه تنها از نظر کمی (بازدهی) بلکه از نظر کیفی (رایحه و طعم) نیز بهینه شده است.
• محدودیت‌های کشت منطقه‌ای: با این حال، همین سازگاری عمیق با محیط زیست محلی یک نقطه ضعف نیز به شمار می‌آید. پریلپ آنقدر به شرایط خاص این منطقه سازگار شده که کشت آن در مناطق دیگر با عوامل محیطی متفاوت بسیار چالش‌برانگیز است. این بدان معناست که ویژگی‌های مطلوب پریلپ به شدت به میکرواقلیم پریلپ وابسته است و نمی‌توان به راحتی آن را در سایر نقاط جهان با موفقیت کشت کرد. این انحصار جغرافیایی، بر ارزش و خاص بودن این توتون اصل می‌افزاید.

فرآیند خشک‌کردن در آفتاب (Sun-Curing): راز عطر و طعم پریلپ توتون پریلپ، همانند بسیاری از توتون‌های شرقی، عمدتاً در مزارع کوچک کشت و برداشت می‌شود. یکی از مهم‌ترین فرآیندهای پس از برداشت که به طور مستقیم بر ویژگی‌های عطر و طعم پریلپ تأثیر می‌گذارد، خشک‌کردن در آفتاب (Sun-Curing) است. برگ‌های توتون پس از برداشت، به صورت طبیعی در معرض نور مستقیم خورشید قرار می‌گیرند تا به آرامی خشک شوند. این فرآیند آهسته و طبیعی، پیچیدگی‌های شیمیایی خاصی را در برگ توتون ایجاد می‌کند:

• کاهش محتوای نیکوتین: خشک‌کردن در آفتاب به طور کلی محتوای نیکوتین توتون را کاهش می‌دهد. این ویژگی برای مصرف‌کنندگانی که به دنبال تجربه‌ای با قدرت کمتر نیکوتین هستند، جذاب است.
• تقویت عطر و طعم طبیعی: مهم‌تر از آن، فرآیند خشک‌کردن در آفتاب باعث تحریک آنزیم‌ها و واکنش‌های شیمیایی می‌شود که منجر به توسعه طیف وسیعی از ترکیبات معطر و طعمی در برگ توتون می‌شود. این ترکیبات، طعم‌ها و رایحه‌های منحصربه‌فردی را ایجاد می‌کنند که در هیچ خانواده دیگری از توتون، مانند توتون‌های خشک‌شده با گرما (Flue-Cured) یا خشک‌شده در هوا (Air-Cured)، یافت نمی‌شوند. این طعم و رایحه متمایز، هسته اصلی جذابیت توتون‌های شرقی از جمله پریلپ است.

خصوصیات فیزیکی و طعمی پریلپ یک ارائه در سال ۲۰۱۸ با عنوان “جهان توتون شرقی” در شرکت Altria، جزئیات بیشتری درباره توتون مقدونیه، از جمله پریلپ، ارائه می‌دهد:

• شکل و اندازه برگ: پریلپ دارای برگ‌های کوچک تا متوسط با شکلی بیضی کشیده و بدنه متوسط است. این اندازه کوچک برگ‌ها، یکی از ویژگی‌های بارز توتون‌های شرقی است.
• روغن غنی: این توتون از نظر روغن بسیار غنی است، ویژگی دیگری که توتون‌های شرقی را تعریف می‌کند. محتوای بالای روغن به حفظ رطوبت و توسعه طعم کمک می‌کند.
• انعطاف‌پذیری خوب: برگ‌های پریلپ از انعطاف‌پذیری خوبی برخوردارند که برای فرآوری و برش‌های مختلف (مانند روبان یا فلیک) حائز اهمیت است.
• رنگ: رنگ برگ‌های پریلپ پس از خشک شدن، از نارنجی روشن تا نارنجی تیره با رگه‌های قرمز متغیر است. این طیف رنگی نشان‌دهنده فرآیند خشک‌کردن طبیعی و پیچیدگی‌های شیمیایی در برگ است.
• رایحه و طعم: پریلپ رایحه‌ای نسبتاً “تیره” با کمی شیرینی ارائه می‌دهد. این رایحه پایه، با نت‌های گلی، تند، شیرین، تیز، دودی و گیاهی ترکیب می‌شود تا یک پروفایل طعمی بسیار پیچیده و غنی را ایجاد کند. این پیچیدگی طعمی، توتون مقدونیه را برای ترکیب‌سازان توتون پیپ بسیار جذاب کرده است. در مجموع، توتون مقدونیه طعم و رایحه‌ای غنی و برجسته دارد و رایحه محیطی ملایمی ایجاد می‌کند که معمولاً برای اطرافیان دلپذیر است. این توتون به دلیل محتوای نیکوتین پایین و غلظت بالای طعم، عمدتاً برای ترکیب با سایر گونه‌ها استفاده می‌شود. در بیشتر موارد، این توتون به صورت روبان بریده (ribbon cut) عرضه می‌شود که برای بارگذاری آسان در پیپ و سوختن یکنواخت مناسب است.

علاوه بر پریلپ که تقریباً ۱۰۰% از تولید سالانه را به خود اختصاص می‌دهد، گونه دیگری به نام یاکا (Yaka) نیز در مقادیر بسیار کمی (معمولاً حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ تن در سال) تولید می‌شود. یاکا عمدتاً برای تولید سیگار داخلی و گاهی در ترکیبات توتون قلیان (شیشا) استفاده می‌شود و نقش چندانی در صادرات ندارد. باسما (Basma) نیز یکی دیگر از توتون‌های شرقی است که در مناطق خاصی از مقدونیه و تراکیه کشت می‌شود و ویژگی‌های عطر و طعمی مشابه توتون‌های شرقی دارد. هرچند مقدونیه شمالی به صورت محدود به کشت توتون‌های نیمه‌شرقی و حتی برخی انواع توتون‌های برگ‌پهن نیز می‌پردازد، اما حجم تولید آن‌ها در مقایسه با پریلپ ناچیز است.

نقش توتون مقدونیه در ترکیبات توتون پیپ

علاقه‌مندان به توتون شرقی، بدون شک توتون مقدونیه را در برخی از محبوب‌ترین ترکیبات توتون پیپ تجربه کرده‌اند، حتی اگر مستقیماً به نام آن توجه نکرده باشند. دلیل این امر، شباهت طعمی نزدیک آن با سایر توتون‌های شرقی و بالکان، مانند توتون ترکیه، است. توتون مقدونیه به عنوان یک توتون شرقی کلاسیک، “ستون فقرات” بسیاری از ترکیبات شرقی و بالکان را تشکیل می‌دهد و عمق، پیچیدگی و عطری منحصربه‌فرد به آن‌ها می‌افزاید.

برخی از نمونه‌های معروف که در آن‌ها توتون مقدونیه نقش کلیدی دارد، عبارتند از:

• Balkan Sasieni: این ترکیب کلاسیک و محبوب، نمونه‌ای برجسته از کاربرد توتون مقدونیه است. Balkan Sasieni شامل ترکیبی از توتون‌های شرقی مقدونیه، توتون لاتاکیا (Latakia) و ویرجینیای طلایی و قرمز (Golden and Red Virginia) است. توتون مقدونیه در این ترکیب، به عنوان پایه عطری و طعمی عمل می‌کند و با دود و غنای لاتاکیا و شیرینی ویرجینیا، یک تجربه تدخینی متعادل و پیچیده را ایجاد می‌کند. این ترکیب نمونه‌ای بارز از استفاده از توتون پیپ معطر است که پیچیدگی‌های طعمی خاصی را به ارمغان می‌آورد.
• Savinelli Brunello Flake: این فلیک نیز شامل ترکیبی از ویرجینیا، برلی (Burley) و توتون‌های شرقی مقدونیه است. در این ترکیب، توتون مقدونیه به ویرجینیا و برلی، عمق، نت‌های تند و گلی می‌بخشد و به پیچیدگی کلی طعم می‌افزاید. نقش توتون مقدونیه در این ترکیبات معمولاً “مکمل” است، نه “غالب”، اما حضور آن برای رسیدن به پروفایل طعمی مطلوب ضروری است. همین ویژگی‌ها خرید توتون پیپ از این منطقه را برای ترکیب‌سازان ارزشمند می‌سازد.

اهمیت توتون‌های شرقی در “سیگارهای ترکیبی آمریکایی” (American Blends): بر اساس ارائه Altria، توتون‌های شرقی به طور کلی دارای ویژگی‌های کلیدی هستند که آن‌ها را برای “سیگارهای ترکیبی آمریکایی” بسیار مهم می‌کند:

• گیاهان کوچک و نیازمند نیروی کار زیاد: کشت توتون‌های شرقی به دلیل اندازه کوچک گیاه و نیاز به مراقبت و برداشت دستی، بسیار کار بر است.
• تنوع بالا در کشورهای مختلف: این توتون‌ها شامل انواع مختلفی در چندین کشور هستند که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
• کشت در ماه‌های گرم و خشک تابستان: شرایط آب‌وهوایی خاص مناطق کشت توتون‌های شرقی (مانند مقدونیه و ترکیه) برای توسعه طعم و عطر آن‌ها حیاتی است.
• کوچک، معطر و دارای برگ‌های انعطاف‌پذیر: این ویژگی‌ها باعث می‌شود توتون‌های شرقی به راحتی با سایر توتون‌ها ترکیب شوند و در عین حال، عطر و طعم خاص خود را حفظ کنند.

این ویژگی‌ها، توتون مقدونیه را به یک عنصر ارزشمند در بازار جهانی توتون، چه برای سیگار و چه برای توتون پیپ، تبدیل کرده است. توانایی آن در افزودن پیچیدگی عطری و طعمی با محتوای نیکوتین پایین، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای بسیاری از ترکیبات تبدیل می‌کند.

چالش‌های محیطی و اجتماعی-اقتصادی صنعت توتون مقدونیه

مانند بسیاری از محصولات کشاورزی در مناطق حساس آب‌وهوایی، تولید توتون مقدونیه نیز تحت تأثیر شدید عوامل محیطی قرار دارد. تغییرات آب‌وهوایی، بارش‌های نامنظم و خشکسالی‌های مکرر و شدید از جمله مهم‌ترین تهدیدات هستند که می‌توانند منجر به کاهش شدید یا حتی شکست کامل محصولات شوند. توتون پریلپ، اگرچه به دلیل برگ‌های کوچک و روغنی خود در برابر تابش مستقیم نور خورشید و هوای گرم مقاوم‌تر است و با این شرایط سازگار شده، اما برای دستیابی به بازده مطلوب همچنان به میزان کافی باران نیاز دارد. خشکسالی‌های شدید می‌تواند تأثیر مخربی بر این محصول داشته باشد. به عنوان مثال، خشکسالی طولانی‌مدت در سال ۱۹۹۳ به بیشتر محصولات آسیب زد و خسارت ناشی از آن معادل ۷.۶% از درآمد ملی کل بود. دولت مقدونیه شمالی و شرکت‌های فعال در این صنعت، به دنبال راه‌حل‌های نوآورانه برای مقابله با این چالش‌ها هستند، از جمله بهبود شبکه‌های آبیاری و اکتشاف طرح‌های جدید.

اقتصاد مقدونیه شمالی عمدتاً بر پایه کشاورزی استوار است و توتون به عنوان یک محصول کلیدی، از دیرباز نقش مهمی در اقتصاد این کشور ایفا کرده است. توتون در مقدونیه شمالی حدود ۳.۴% از مساحت زمین‌های کشاورزی را اشغال کرده و بازده متوسط آن ۱,۲۷۰ کیلوگرم در هکتار است. در سال ۲۰۱۵، ۲۰,۶۶۳ تن توتون از مقدونیه صادر شد که نشان‌دهنده سهم قابل توجه آن در صادرات کشور است. با وجود این، صنعت توتون در مقدونیه شمالی با چالش‌های اجتماعی-اقتصادی جدی نیز روبرو است. هزینه‌های تولید رو به افزایش است، که ناشی از تورم و افزایش قیمت انرژی و هزینه‌های نیروی کار است. مهاجرت نیروی کار نیز یک چالش عمده است که در مناطق کشت توتون کشورهای همسایه نیز مشاهده می‌شود.

با وجود سهم و سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ در کشاورزی توتون، متأسفانه طی سال‌ها تولید توتون مقدونیه کاهش یافته است. مطالعات نشان می‌دهند که درصد بالایی از کشاورزان توتون در فقر زندگی می‌کنند. نرخ فقر در میان کشاورزان توتون کمی بالاتر از نرخ فقر در سطح کشور است و آن‌ها بالاترین میزان فقر را از نظر درآمد سرانه دارند. هزینه‌های ورودی برای کشت توتون معمولاً بسیار بالا است، به ویژه در مقایسه با اکثر محصولات دیگر. یک پیمایش جامع در سال ۲۰۲۱ نشان داد که حدود نیمی از کشاورزان توتون سودآور نبودند و از فروش توتون نارضایتی گزارش کرده‌اند. بسیاری از آن‌ها با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کنند و میانگین درآمد ماهانه آن‌ها کمتر از متوسط دستمزد خالص ماهانه و پایین‌تر از ارزش حداقل سبد مصرفی خانوار است. این وضعیت نگران‌کننده است، چرا که بسیاری از کشاورزان اظهار داشتند که توتون کشت می‌کنند زیرا “چیز دیگری بلد نیستند”.

مقررات دولتی و کنترل کیفیت: صنعت توتون مقدونیه به شدت تحت نظارت قانونی است. تمام فعالیت‌ها و فرآیندهای مرتبط با تولید این محصول توسط قانون (قانون توتون و محصولات توتون) تنظیم می‌شود. بر اساس مفاد این قانون، تولیدکنندگان توتون فقط مجاز به استفاده از بذرهای تأیید شده هستند و تنها مرجع مجاز برای تولید چنین موادی، مؤسسه علمی توتون در پریلپ است. این مقررات سخت‌گیرانه، از یک سو کیفیت و اصالت توتون اصل مقدونیه را تضمین می‌کند و از سوی دیگر، کنترل دقیقی بر تولید اعمال می‌نماید.

تغییرات در سیاست‌های حمایتی دولت: دولت مقدونیه شمالی به طور سنتی از کشاورزان توتون با ارائه یارانه‌ها حمایت کرده است. اما تغییرات عمده‌ای در سال ۲۰۰۶ رخ داد؛ مقدونیه شمالی در آن سال کنوانسیون چارچوبی کنترل دخانیات (FCTC) را تصویب کرد که تعهد قانونی برای کاهش تولید و مصرف توتون را مطرح نمود. فرآیند ادغام در اتحادیه اروپا نیز مستلزم کاهش یارانه‌های محصول‌محور خواهد بود که به احتمال زیاد منجر به کاهش درآمد کشاورزان توتون و در نهایت کاهش سطح زیر کشت خواهد شد. علاوه بر این، یک استراتژی جدید توسط دولت برای تولید توتون از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۷ به تصویب رسیده است که در آن حمایت غیرمستقیم از کشاورزان توتون پیش‌بینی شده است، اما مقدمات لازم با آموزش و مشاوره برای تغییر آتی به سایر محصولات آماده خواهد شد. این بدان معناست که دولت به جای یارانه‌های مستقیم محصول‌محور، به سمت توانمندسازی کشاورزان برای تنوع‌بخشی (diversification) حرکت می‌کند.

بازارهای صادراتی و نوآوری‌ها: محصولات توتون شرقی مقدونیه، بازارهای مهمی در اروپا و ایالات متحده پیدا کرده‌اند، جایی که هر دو شرکت Socotab و AOI به شدت فعال هستند. به دلیل تمرکز بر این بازارهای اصلی، تقاضا و عرضه توتون مقدونیه تاریخی نسبتاً متعادل بوده و نیاز کمی برای جستجوی بازارهای جدید، مثلاً در آسیا، وجود داشته است. فاصله جغرافیایی نیز عاملی در محدود کردن گسترش به بازارهای آسیایی بوده است. با این حال، به دلیل کاهش تولید در سایر کشورهای تولیدکننده توتون شرقی مانند بلغارستان و یونان، علاقه رو به رشدی از سوی مشتریان آسیایی مشاهده می‌شود. Alliance One Macedonia برای مدتی است که به طور فعال روی ترویج توتون پریلپ در بازارهای آسیایی کار می‌کند.

یکی از ابتکارات جالب شرکت Socotab، طرحی است که حدود دو سال پیش در مقدونیه شمالی آغاز شد، که در آن کشاورزان تشویق می‌شوند تا بوته‌های فندق را در کنار توتون خود کشت کنند. هدف از این کشت موازی، ایجاد جریان درآمد اضافی برای کشاورزان است که به پایداری محصول توتون کمک می‌کند. علاوه بر افزایش درآمد، مزایای زیست‌محیطی نیز وجود دارد؛ ریشه‌های عمیق بوته‌های فندق از فرسایش بادی جلوگیری می‌کنند و سایه آن‌ها به حفظ رطوبت خاک در دوران خشکسالی کمک می‌کند. همچنین، بوته‌های فندق در حال گلدهی انواع خاصی از حشرات را جذب می‌کنند که ممکن است به عنوان کنترل‌کننده‌های طبیعی آفات عمل کنند.

چشم‌انداز آینده، چالش‌ها و فرصت‌ها در صنعت توتون مقدونیه

صنعت توتون مقدونیه در نقطه‌ای حساس از تاریخ خود قرار دارد. از یک سو، سنت دیرینه کشت توتون‌های شرقی معطر، به ویژه گونه منحصربه‌فرد پریلپ، که قرن‌هاست بخش جدایی‌ناپذیری از هویت کشاورزی و اقتصادی این منطقه بوده است. از سوی دیگر، فشارهای فزاینده جهانی و منطقه‌ای این سنت را به چالش می‌کشد.

چالش‌های پیش رو:

• تغییرات اقلیمی و امنیت آبی: خشکسالی‌های مکرر و الگوهای بارش نامنظم، تهدیدی جدی برای محصول توتون است.
• فشار قوانین بین‌المللی (FCTC) و اتحادیه اروپا: الحاق مقدونیه شمالی به کنوانسیون FCTC و فرآیند همگرایی با اتحادیه اروپا به معنای کاهش یارانه‌های محصول‌محور و اصلاحات ساختاری در بخش کشاورزی است که مستقیماً بر درآمد کشاورزان تأثیر می‌گذارد.
• فقر و وابستگی کشاورزان: درصد بالایی از کشاورزان توتون مقدونیه در فقر زندگی می‌کنند. هزینه‌های بالای ورودی، قیمت‌های نامطلوب خرید محصول و فقدان جایگزین‌های معیشتی مناسب از دلایل اصلی است. مقاومت در برابر تغییر نیز وجود دارد، زیرا بسیاری از کشاورزان دانش اندکی در سایر حوزه‌ها دارند.

فرصت‌ها و راهکارهای احتمالی: با وجود چالش‌ها، فرصت‌هایی نیز برای آینده صنعت توتون مقدونیه وجود دارد، البته با تغییر رویکرد:

• تنوع‌بخشی در کشاورزی (Diversification): سرمایه‌گذاری در برنامه‌هایی که کشاورزان را به کشت محصولات جایگزین و پردرآمدتر تشویق کند، مانند محصولات باغی، سبزیجات، گیاهان دارویی یا حتی توسعه صنایع کوچک تبدیلی کشاورزی. ارائه آموزش‌های عملی و کمک به بازاریابی محصولات جدید کلید موفقیت این طرح‌ها خواهد بود.
• توسعه گردشگری روستایی و اکوتوریسم: مناطق کشاورزی مقدونیه شمالی دارای پتانسیل گردشگری روستایی هستند. این می‌تواند شامل بازدید از مزارع توتون (تا زمانی که کشت می‌شود)، کارگاه‌های سنتی فرآوری، یا حتی ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی باشد که منبع درآمد جایگزین برای خانواده‌های کشاورز فراهم می‌کند.
• بازاریابی تخصصی توتون (Niche Marketing): اگرچه حجم تولید توتون مقدونیه ممکن است کاهش یابد، اما کیفیت و منحصربه‌فرد بودن آن می‌تواند به عنوان یک نقطه قوت برای بازاریابی در بازارهای خاص عمل کند. توتون پریلپ به عنوان یک توتون شرقی کمیاب و باکیفیت، می‌تواند با قیمت‌های بالاتری به مصرف‌کنندگان خاص (مانند پیپ‌کش‌ها یا تولیدکنندگان توتون دست‌ساز) عرضه شود. تمرکز بر کیفیت به جای کمیت می‌تواند به پایداری این صنعت در مقیاس کوچک‌تر کمک کند.
• تحقیق و توسعه مستمر: مؤسسه توتون در پریلپ می‌تواند نقش محوری در توسعه گونه‌های مقاوم‌تر به خشکسالی یا گونه‌هایی با ویژگی‌های خاص‌تر برای بازارهای نیش ایفا کند. همچنین، تحقیق در مورد کاربردهای جدید توتون یا مواد جانبی آن (مانند پروتئین توتون برای خوراک دام یا سوخت‌های زیستی) می‌تواند مسیرهای جدیدی را بگشاید.
• حمایت از صنایع دستی مرتبط و تعاونی‌های کشاورزی: حمایت از صنایع کوچک و خانگی می‌تواند به حفظ دانش سنتی و ایجاد اشتغال کمک کند. تقویت تعاونی‌های کشاورزی می‌تواند به کشاورزان کوچک قدرت چانه‌زنی بیشتری در برابر خریداران بزرگ بدهد و به آن‌ها در دسترسی به بازارها و فناوری‌های جدید کمک کند.

در نهایت، صنعت توتون مقدونیه شمالی، به ویژه کشت توتون پریلپ، نمونه‌ای از پیوند عمیق بین طبیعت، فرهنگ، اقتصاد و معیشت انسانی است. این توتون، با عطر و طعم بی‌نظیر خود، جایگاه ویژه‌ای در قلب علاقه‌مندان به توتون شرقی و توتون پیپ عطری در سراسر جهان دارد. با این حال، آینده آن با عدم قطعیت‌هایی از جمله تغییرات اقلیمی، فشارهای قانونی و چالش‌های معیشتی کشاورزان روبرو است. برای حفظ این میراث ارزشمند و تضمین آینده‌ای پایدار برای کشاورزان مقدونیه، نیاز به رویکردی چندوجهی است که شامل حمایت از تنوع‌بخشی کشاورزی، توسعه پایدار اقتصادی روستاها و شاید بازنگری در نحوه بازاریابی و ارزش‌گذاری این توتون در بازارهای جهانی باشد. تا زمانی که بتوانیم از این توتون اصل و معطر لذت ببریم، باید قدردان زحمات کشاورزان و صنعتگرانی باشیم که در قلب بالکان، این طلای معطر را برای ما به ارمغان می‌آورند.